Over een week zit ik in de bus op weg naar Lourdes en La Salette. Twee plaatsen in Frankrijk waar Maria in de 19e eeuw is verschenen aan kinderen.
Ik heb mij verdiept in de aard van deze verschijningen en de manier waarop de kinderen over hun ervaringen hebben verteld. Wat zij vertellen is zo genuanceerd en vol van complexe details dat er, als je eerlijk bent, slechts 2 mogelijkheden zijn:
of deze kinderen hebben het bedacht of ze hebben werkelijk een bijzondere ervaring gehad.
Wie meent dat deze verschijningen maar flauwekul zijn, nodig ik uit om eens een keer het verhaal van die verschijningen te lezen. Niet vluchtig maar grondig.
De eerste mogelijkheid: de kinderen hebben het bedacht. Als je leest wie die kinderen waren en wat hun afkomst was dan is het bijna onmogelijk dat ze het bedacht hebben. Sterker nog: als ze het bedacht hebben dan is het wonder nog groter dan van de verschijning zelf. Wie met een eenvoudig gemoed zoiets kan bedenken daarvoor loop ik graag met een kaars in een processie rond.
Laat ik echter nuchter blijven. Deze kinderen kunnen hun verhaal niet bedacht hebben. Sterker nog: niemand kan zo’n verhaal bedenken. Het is te complex en tegelijkertijd te schoon in zijn relevantie en samenhang. Bedenk verder dat de omgeving van deze kinderen hun verhaal aanvankelijk niet wilde geloven en dat ze door de kerkelijke authoriteiten op de geestelijke pijnbank werden gelegd door urenlange ondervragen waarbij werdt geprobeerd om de kinderen in verwarring te brengen zodat zij zichzelf gingen tegenspreken.
Wat bleek zowel Bernadette in Lourdes als Maximim en Melanie in La Salette bleven hun hele leven bij hun oorspronkelijke verhaal. Als hun ondervragers hun verhaal niet goed weergaven dan werden ze direct door de kinderen gecorrigeerd. En bedenk wel: dit was midden 19e eeuw met andere gezagsverhoudingen dan nu.
Het doorvertellen van hun ervaring was voor de kinderen dus sterker en belangrijker dan hun persoonlijk lot.
Want zowel in Lourdes als La Salette was hun door de verschijning gevraagd om een boodschap aan de mensen door te geven.
De verschijningen zijn dus echt. Echt in de zin van: ten grondslag liggend aan de ervaringen en uitspraken van de kinderen.
Zijn de verschijningen ook objectief echt? Echt in de zin van: is de mens die wij uit het evangelie kennen als Maria, de moeder van Jezus, is deze mens verschenen aan de kinderen?
Ook hier weer 2 mogelijkheden. Of dit “iets” wat verscheen heeft gelogen over haar eigen identiteit of dit “iets” was werkelijk hetzelfde “iets” dat aanwezig was in de Maria, de moeder van Jezus.
Hoe kunnen we vermoeden of iemand liegt? Als de signatuur van zijn of haar uitspraken een breek vertoont met hoe we deze persoon verder kennen.
Bij de verschijningen in zowel Lourdes als La Salette is die breuk er niet. Het eerste wat namelijk opvalt is de sterk bijbelse inslag van wat de verschijning zegd.
De woorden komen authentiek over en zijn helemaal in de geest van hoe we Maria uit het evangelie kennen. Verder valt op hoe nodig en actueel de boodschap in die tijd was. Geestelijk stond Frankrijk op de afgrond. De boodschap is nog altijd actueel, niet alleen voor Frankrijk maar voor elk mens.
Dit alles maakt dat ik geloof (niet weet) dat Maria zowel in Lourdes als La Salette is verschenen met een boodschap voor ons allemaal. En die boodschap is een nu uiterst actueel geworden.
Het is de vraag om ons te bekeren. Misschien bent u atheist (net als ik) en denkt u: dat gaat mij niets aan. Of bent u diep-gelovig (net als ik) en denkt u: dat is voor mij niet meer nodig. Maar bekeren wil zeggen: je toewenden naar het leven zelf.
Ongeacht waar we staan en hoe we onderweg zijn: bekering is altijd nodig. Bekering niet in de zin van: nu wordt ik Katholiek of Moslim. Nee bekering is door alle tijden heen hetzelfde geweest: tegen het egoisme in je omdraaien naar je medemens, je medeschepselen zoals de planten en de dieren en de wateren en de bergen en dan dit medeschepsel aanzien en ervaren: slechts door en voor jou kan ik mens zien.
Emanuel Levinas zegt het zo: in het gelaat van de Ander worden wij mens en ontmoeten wij God. Dat is niet eens zo heel anders dan wat Jezus aan zijn leerlingen antwoord wanneer zij vragen naar waar zij God vinden. Jezus antwoord met de parabel van de barmhartige Samaritaan en legt vervolgens uit: God is daar waar jij je bekommerd en toewend (bekeert) tot je medemens, ongeacht de groep waartoe de ander (volgens jou) behoort.
De Maria-verschijningen zijn authentiek omdat zij ons een boodschap van bekering brengen waar we (als we daarvoor open staan) iets mee kunnen.
En (o.a) om die boodschap beter te kunnen voelen ga ik nu voor de 3de maal naar Lourdes en La Salette.