De moed om te denken

Door Jan Verhoeven

Echt denken vraagt om moed. Veel van ons denken is feitelijk niet veel meer dan het afdraaien van een grijsgedraaide plaat.

Denken is meer dan het hebben van gedachten, een mening uiten of een pasklaar antwoord geven. Piekeren is geen denken zoals het rationaliseren van een mening dat ook niet is.

In onze tijd is het meer dan voorheen belangrijk dat we echt leren denken. We worden overspoeld door meningen en hebben zelf ook een tas vol meningen.

Niet getreurd echter want ons is als mens iets geschonken wat ons met enige aandacht en inspanning kan voeren tot vrijmoedigheid. Mooi passend woord voor deze tijd. Vrijheid en moed in één woord met elkaar verbonden.

Dat iets is het onbevangen en met aandacht observeren van onze eigen denkactiviteit. Dat doen we vrijwel nooit. Ik snap wel waarom want als je dat voor het eerst doet dan weet je niet wat je overkomt. Het lijkt wel alsof je tot dan toe geslapen hebt in je leven. Er is dus moed voor nodig om dit te doen. Maar je bent nooit te jong of te oud om ermee te beginnen.

Om jezelf te stoten aan je denken kun je proberen om 20 minuten geen gedachten te hebben. Dat gaat je niet lukken. Toch levert het een belangrijke waarneming op: dat die gedachten vanzelf komen en dat jij dus niet denkt! Je gaat daardoor ook begrijpen waarom je zo voorspelbaar bent voor anderen. Voorspelbaar in hoe je reageert.

Hoe heerlijk en vruchtbaar zou het zijn als scheppend bent omdat je vanuit de concrete, altijd unieke een eenmalige, situatie denkt.

Als we deze unieke en authentieke manier van denken bij een ander waarnemen dan spreken we vaak over geïnspireerd of creatief denken. En dat is het ook. Vanuit de moed om innerlijk een vrije ruimte te scheppen kan de geest inspirerend werken. Ons denken is dan één met de stroom van het wereldgebeuren. Het is als stromend water dat mens, wereld en handeling vrij en vruchtbaar verbindt