In de geschiedenis van de mensheid zijn er velen geweest die hun inzichten met anderen gingen delen. En dit op elk denkbaar gebied van religie, ethiek, kunst en wetenschap om er een paar te noemen.
Hoe een mens tot een inzicht komt laat ik hier buiten beschouwing. Het inzicht is er op enig moment en deze mens wil dit inzicht delen. Naarmate het inzicht minder aanschouwelijk is voor de zintuigen zullen we sterker een beroep moeten doen op begrippen om het inzicht te delen. En als er nog geen woorden bestaan voor ons inzicht dan wordt de uitdaging van het delen nog groter.
Bij lastig te delen inzichten maken we graag gebruik van verhalen, parabels en metaforen. De toehoorder begrijpt dat mogelijk als verhaal of metafoor maar daarmee nog niet ons inzicht. Denk maar aan de door Jezus vertelde parabels in de bijbel. Hoeveel interpretaties zijn hier niet van gegeven in de afgelopen tweeduizend jaar.
Het begint er al mee dat als ik een persoonlijk inzicht wil delen, ik dat moet doen met bestaande begrippen waarvan ik hoop dat de ander deze op soortgelijke wijze begrijpt als ik.
Zo is in de loop van mijn leven het inzicht gerijpt dat een mens alleen echt kan leven zolang hij of zij in beweging blijft met zowel lichaam, ziel als geest. En dat die beweging ook inhoudt dat je niet vast zit in één wereldbeeld maar vrijelijk en met interesse ook daarin beweeglijk blijft.
We verlangt naar geluk als een blijvende toestand heeft nog niet begrepen dat geluk de ervaring is van toenemend vermogen en daarom een beweging is van droefheid naar blijheid. Het leven is ritmisch. Ik schrijf daar boekjes over en heb heel veel woorden nodig om het eenvoudige inzicht uit te leggen.
Er zijn Oosterse en (iets minder) Westerse wereldbeschouwingen die het persoonlijke zelf van de mens als een illusie beschouwen. De hele lering bestaat dan uit het doorzien van de illusie en opgaan in het Ene. Koekoek denk ik dan. Wie bedenkt zo iets. Tegelijk zit er in ons zelfbeeld veel illusie. Iedereen die af en toe reflecteert op het eigen leven zal dit met het verstrijken der jaren gaan zien. In deze beschouwingen ziet dus veel waardevols maar ze zijn tegelijkertijd eenzijdig. Het is dus niet goed voor een mens om zich op te sluiten in zo’n beschouwing als leidraad voor het leven. Dat geld ook voor alle religies, voor het materialisme en in feite voor alle filosofieën.
Appels zijn gezond voor een mens. Maar alleen maar appels eten is niet gezond. Dit geldt ook voor je wereldbeschouwing. Blijf zoeken naar iets wat voor jou van waarde is in de verschillende benaderingen en maak daar je eigen recept mee.
Wat heeft dit nu te maken met het delen van inzichten? Eenvoudig dit: dat wat voor jou een inzicht is, voor de andere met wie je het deelt op zijn best een waardevol gezichtspunt is dat mogelijk kan bijdragen aan een nieuw inzicht van de ander zelf.